“Je kunt elke dag een stapje richting de inclusieve school zetten”

Liftschacht zonder lift

In 2035 moeten alle kinderen, ook met een beperking, naar school kunnen in hun eigen buurt. Een ambitieus doel, vindt Diete, maar niet onhaalbaar. “Hoe sterker de basis binnen je school hoe meer verschillende kinderen er kunnen komen. Opvallend gedrag komt vrijwel altijd ergens vandaan. Bijvoorbeeld door trauma. Als je tools of extra ondersteuning hebt om dat te begeleiden kan een kind tot bloei komen.”

Inclusief onderwijs betekent ook een fysiek toegankelijke school. Bij haar start constateerde Diete dat er een prachtige liftschacht was gebouwd – zonder lift. “Er was een bezuiniging nodig en het was de lift die de eindstreep niet haalde. Ik hoop nog steeds dat de gemeente dit rechttrekt.” Recent liet ze het schoolgebouw doorlichten via een toegankelijkheidstoets. “De uitkomst was niet mals,” vertelt ze. “Behalve onze hoofdingang bleken ook de nooduitgangen niet rolstoeltoegankelijk.”

In de kerstvakantie worden de hoofdingang en de nooduitgangen aangepast. Bij de entree komt een helling. “Dat zijn de quick wins. Ook fijn voor mensen zonder beperking, want laatst struikelde een vader met zijn kind op de arm bijna bij het betreden van ons gebouw.”

Verwondering

Soms is het improviseren volgens Diete: “Een meisje was geopereerd na een val van haar paard. We moesten haar twee trappen op tillen. Dat lukte omdat ze klein was, maar het zette me wel aan het denken. Wat als een collega in een rolstoel belandt, of een oma met rollator het lokaal van haar kleinkind wil zien?”

De frustratie over wat nog níet geregeld is, probeert ze om te buigen naar verwondering. “Ik wil niet cynisch worden. Elke stap vooruit is er één.”

Soms lukt het niet

Toch lukt het niet om elk kind binnen de school te houden. Een enkele keer moet een leerling de overstap maken naar het speciaal (basis)onderwijs. “Dat voelt pijnlijk, alsof mijn droom even uiteenspat,” vertelt Diete eerlijk. “Zeker omdat we er allemaal zo veel tijd en energie in stoppen.”

Haar intern begeleider is haar sparringpartner. “Een plaatsing moet een succesverhaal worden, zegt mijn IB’er en dat deel ik. Soms is vooraf eerlijk zijn beter dan achteraf moeten toegeven dat het niet gaat. Zeker bij een kind dat al op meerdere scholen is gestrand.”

Die balans tussen idealisme en draagkracht houdt Diete scherp. “Ik heb een verantwoordelijkheid naar de kinderen, maar óók naar mijn team. Als een leerkracht uit balans raakt, zijn de gevolgen groot. Inclusie vraagt zorg, ook voor de mensen die het moeten waarmaken.”

Gebarentaal in de klas

Gelukkig zijn er meer succesverhalen. Zoals de jongen die doof werd geboren en nu met implantaten kan horen, zij het mechanisch. In zijn klas zit elke dag een doventolk, en de juf draagt een kastje om haar nek zodat haar stem rechtstreeks bij hem binnenkomt.

“Het mooie is, zijn klasgenoten krijgen de gebarentaal ook mee,” vertelt Diete. “Ze leren letterlijk een nieuwe taal. Dat is toch prachtig?”

Of het verhaal van de leerling die vanuit het speciaal basisonderwijs overstapte naar haar school. “Hij is hier helemaal op zijn plek. Als dat lukt, geeft dat een enorme boost , voor het kind, de ouders én het team.”

Rugdekking

Binnen de scholengroep PCOU Willibrord ervaart Diete veel steun. Sinds kort is er een adviseur passend onderwijs die scholen begeleidt. “Bij een nieuwe leerling werden we overvallen door zijn ondersteuningsvraag, waar wij niet op toegerust leken. De gespecialiseerde scholen zaten vol en het laatste wat je wil is dat een kind thuis komt te zitten. Dan rek je met elkaar de grenzen op, maar dat is ook een risico. De adviseur dacht mee en bood rugdekking. Uiteindelijk is er goede hoop dat we het toch gaan redden met deze leerling, maar het is heel fijn dat je er niet alleen voor staat.”

Rust bij de vissen

In de hal van de school borrelt een groot aquarium. Kinderen komen er tot rust, soms na een heftige uitbarsting. “Ga maar even naar de vissen kijken, zeggen we dan. Het helpt niet alleen kinderen, zelf kijk ik er ook graag naar, net als mijn teamleden,” zegt Diete. “Het is een plek om even te ontspannen en nieuwe energie op te doen. Inclusie begint met de wil om te starten. Dat kan elke dag, gewoon binnen je school. Ieder stapje doet ertoe en helpt ons allemaal vooruit, op weg naar de inclusieve school.”